Op. Dr. Reyyan Özcan Temizkan
KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM UZMANI
Vajinismus Nedenleri Nelerdir?
Vajinismus, psikolojik ve organik nedenlere bağlı olarak gelişmektedir. Korkular, cinsel efsaneler, kulaktan duyma yanlış bilgiler, Türk filmlerindeki tecavüz ve doğum sahneleri, doğum korkusu, taciz ve tecavüzler, doğru cinsel eğitim almadan cinsellik kötülenerek yetiştirilme gibi sebepler vajinismus oluşumuna zemin hazırlamaktadır. En önemlisi cinsel eğitimle seks eğitiminin karıştırılıp evlilik öncesi cinsel eğitimin yetersiz olması temel nedenlerdendir. Tüm vajinismuslu hastaların yaklaşık % 90’nında sebep bilinçteyken, % 10’nunda bilinç dışındadır. İkinci grup hastaların tedavisi daha hassas ve daha önemli olup, tedaviye direnç geliştirme ihtimalleri daha yüksektir; ama bu çözümsüz demek değildir. Bu grupta terapi teknikleri ve yaklaşımların farklı olması gerekebilmektedir. Çoğunluk grupta ise terapi süreci çok hızlı ilerlemekte, kullanılan terapi tekniklerine göre 3- 20 gün arası sürede sorun yüzde yüz çözüme kavuşmaktadır.
Bu kadar kolay tedavi edilebilir bir hastalık çiftlerin hayatını kâbusa çevirmemelidir. Farkındalığı artırıp bu çiftlerin ilişki dinamikleri bozulmadan terapiye gelmeleri sağlanmalıdır.
1-Psikolojik nedenler: Vajinismus kişinin kendini vücudunu bilmediği bir zarardan koruma eğilimi sırasında yasadığı bir kaygı bozukluğudur. Vajinismusun oluşumunda geçmişten gelen yerleşmiş korkular yaşanmış tacizler, kızlık zarının hep kutsal olduğunun duyulması ve sürekli korunması gerektiği bilgisi aşırı katı toplum tutumu, cinsel doğru sanılan yanlış bilgiler kızlık zarının yırtılacağı kanayacağı patlayıp delineceği ile ilgili mitler, penisin içeriye girme korkusu küçüklükten aileler tarafından cinsel eğitim ile seks eğitiminin karıştırılıp sürekli kapat talimatının verilmesi, çocukluk döneminde yaşanan kötü tecrübeler taciz tecavüz ev içi şiddet katı ebeveyn tutumu, anne babayı cinsel birliktelik sırasında görmek ve babanın anneye eziyet ettiği düşüncesini beyne kodlamak vajinismus sebebi olabilir.
Daha önce vajinismus sorunu olmayanlarda yaşanan kötü tecrübeler doğum kürtaj hoyratça yapılan jinekolojik muayene sonrasında sekonder vajinismus gelişebilir.
Bazen vajinismus nedenleri saptanamayabilir, hasta neden böyle davrandığını bilmediği gibi terapistte bir neden bulamayabilir, bu vakalarda bilinçaltı içerik ağırlıkta olup hasta bu sebebin, kendi de farkında değildir, neden böyle oluyor sorusuna cevabı her zaman bilmiyorum olacaktır, bu gruptaki hastaların tedavisinde daha hassas davranılmalıdır.
2-Organik nedenler
a-Vulvar vestibuler sendrom
b- Vulvovajinal bölgenin enfeksiyöz ve inflamatuvar hastalıkları
c- Doğuştan gelen anatomik engeller, kısa ve kör vajen, vajinal septum, imperfore hymen (doğuştan açık olmayan kızlık zarı) gibi sebepler olabilir.
Vajinismus sorunun, cinsel terapist olan bir jinekolog tarafından değerlendirilip organik sebepler dışlandıktan sonra çifte özel davranışsal, bilişsel bütüncül tedavi metotlarından uygun olan bir veya birkaç tanesi seçilerek çiftin tedavisi sağlanmaktadır, organik sebeplerde de uygun tedavi verilerek yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır.